در این مطلب، ابتدا توضیحاتی در خصوص پیشینه نظری آزمون هالند (Holland)، تیپ های شخصیتی هالند و نوع کدگذاری آن ارائه خواهد شد. پس از آن، ویژگی های اصلی آزمون مانند تعداد سوالات، مدت زمان آزمون، ویژگی های روانسنجی و … ذکر خواهد شد.

مدل نظریِ تست رغبت سنج شغلی هالند

نظریه شغل و شخصیت جان هالند (Holland)، به اهمیت تطابق و سازگاری شخصیت افراد و محیط­ های کاری مختلف می پردازد. هالند بر این عقیده بود که یک فرد به فعالیت­ ها و محیط ­های شغلی خاصی گرایش دارد که با علایق و ارزش­هایش سازگار است. ثبات در فعالیت شغلی درازمدت فقط وقتی حاصل می­شود که بین فرد و نوع فعالیت­ های شغلی او هماهنگی صحیح و متناسب وجود داشته باشد. تست هالند برگرفته از تئوری انتخاب شغل برمبنای تیپ‌های شخصیتی افراد، ارائه‌شده توسط روانشناس مطرح آمریکایی جان هالند است که با انجام آن می‌توان تیپ شخصیتی فرد و شغل و حرفه متناسب با آن را شناسایی کرد. طبق نظریه هالند می­ توان افراد را بر اساس خصوصیات و شباهت­شان به یکی از ۶ تیپ شخصیتی (RIASEC)، طبقه ­بندی کرد که عبارتند از:

۱.اجتماعی – Social: یک فرد اجتماعی ترجیح می دهد با افراد در تعامل باشد. این فرد دغدغه مسائل اجتماعی را دارد و دوست دارد به دیگران کمک کند.

• مثال های شغلی برای این افراد: پرستار، مددکار اجتماعی، معلم، دستیار درمانگر شغلی.

۲. اهل­ عمل – Realistic: یک فرد اهل عمل، به وظایف واقعی و ملموس علاقمند است. او دوست دارد تنها یا با افراد حقیقی کار کند.

• مثال های شغلی برای این افراد: مهندس، تکنسین تجهیزات صوتی و تصویری، شیمیدان، دندان پزشک، …

۳. جستجوگر – Investigative: یک فرد جستجوگر، علاقمند است از توانایی های انتزاعی و تحلیلی اش برای فهم محیط اطراف استفاده کند. او «متفکر» و در تلاش برای تکمیل وظایف – عمدتاً به تنهایی و به صورت مستقل – است.

• مثال های شغلی برای این افراد: جامعه شناس، دانشمند، روانشناس، اقتصاددان.

۴. جسور – Enterprising : افراد جسور تمایل به مشاغل رهبری دارند. آنها مایلند خود را به چالش بکشند و برونگرا و تهاجمی هستند.

• مثال های شغلی برای این افراد: وکیل، فروشنده، رستوران دار، آشپز.

۵. سازمان ­دهنده – Conventional: افراد سازمان دهنده، وظایف ساختارمند را ترجیح می دهند و جزئی نگر و محافظه کار هستند.

• مثال های شغلی برای این افراد: حسابدار، کتابدار، دستیار منابع انسانی، مسئول وام.

۶. هنری –Artistic : افراد هنری دوست دارند چیزهایی را خلق کنند. آنها خیال پرداز هستند.

• مثال های شغلی برای این افراد: نویسنده خلاق، بازیگر، خواننده، طراح مد، عکاس.

پس از شرکت در تست رغبت سنج شغلی هالند، به هر فرد یک کد سه حرفی گزارش می شود که نشان دهنده ۳ تیپ شخصیتی غالب او (از میان ۶ تیپ هالند) است.

برای بررسی تناسب فرد با یک شغل، کاری فراتر از بررسی تیپ شخصیتی او لازم است. ارزیابی تناسب شغلی نیازمند ارزیابی های کامل و مفصلی است که استفاده از کد هالند فرد، تنها یکی از ابعاد گسترده این ارزیابی محسوب می شود. نتایج آزمون هالند کمک می کند یک تصویر کلی از نوع مشاغلی که با ویژگی های شخصیتی فرد تناسب دارد را ترسیم کنیم و کلیت گروه مشاغل بالقوه ای که فرد در آنها می تواند موفق باشد را به دست آوریم.

اطلاعات تست هالند در پنل اندازه:

تعداد سوالات این تست: ۶۰

حداکثر زمان: ۱۵ دقیقه

نوع پاسخ: طیف ۵ تایی از «اصلاً علاقه ندارم» تا «خیلی علاقه دارم»

نمره دهی: نمره هر تیپ حاصل جمع امتیازهای ۱۰ سوال است.

گزارش: توضیح دقیق هر یک از ۳ تیپ شخصیتی غالب فرد شامل معرفی آن تیپ، صلاحیت ها و شایستگی های بالقوه، صفات شخصیتی، سرگرمی ها، نمونه محیط کاری، نمونه فعالیت کاری، نمونه مشاغل + جمع بندی.

ویژگی ­های روانسنجی

ویژگی های روانسنجی ۶ تیپ هالند به طور مستقیم و غیرمستقیم مورد بررسی قرار گرفته است. نوعی از پژوهش­ها در راستای بررسی تفاوت میانگین­های این ۶ تیپ در رشته­های دانشگاهی است که نشان­دهنده تفاوت­های بارز در این الگوها است. همچنین حق­شناس (۱۳۹۶) این تفاوت را در فرهنگ ایرانی مورد بررسی قرار داد. نتایج نشان داد در برخی از این رغبت­ها بین رشته­های تحصیلی مختلف تفاوت معنادار وجود دارد. به عنوان مثال در حیطه واقع­گرایی میانگین دانش­آموزان رشته ریاضی، کاردانش و فنی به طور معناداری بیشتر از میانگین دانش­آموزان رشته ادبیات بود و یا در حیطه جستجوگری میانگین نمرات دانش­آموزان رشته تجربی به طور معناداری بیشتر از میانگین دانش­آموزان رشته­های ریاضی، فنی، ادبیات و کاردانش بود. همچنین در این حیطه، میانگین دانش آموزان رشته ریاضی بالاتر از میانگین دانش آموزان رشته­های ادبیات، کاردانش و فنی بود. در حیطه اجتماعی، میانگین نمرات دانش آموزان ادبیات به طور معناداری بیشتر از دانش آموزان رشته ریاضی بود. در حیطه قراردادی نیز میانگین نمرات دانش آموزان کاردانش به طور معناداری بیشتر از دانش آموزان تجربی، فنی و ادبیات بود. پایایی این پرسشنامه به صورت بازآزمایی ۰.۸۶ محاسبه شد که میزان مطلوبیست. از طرفی روایی محتوایی با توجه به نظر خبرگان مورد بررسی قرار گرفت و مورد تایید قرار گرفت.

در صورتی که مایل هستید با استفاده از این تست، فرد یا افرادی را ارزیابی کنید، کافیست وارد پنل شوید (کلیک کنید) و طبق روندی که در مقالۀ «راهنمای ارزیابی منابع انسانی با استفاده از پنل اندازه» توضیح داده شده است، به افراد آزمون اختصاص دهید.